The War Against Terror and Transatlantic Information Sharing: Spillovers of Privacy or Spillovers of Security?

• Author: Maria Tzanou
• Position: Keele University, United Kingdom
• Pages: 87-103

Μαρια Τζανου, Τηε Ωαρ Αγαινστ Τερρορ ανδ Τρανσατλαντιχ Ινφορµατιον

Σηαρινγ: Σπιλλοϖερσ οφ Πριϖαχψ ορ Σπιλλοϖερσ οφ Σεχυριτψ? (2015) 31(80)

Υτρεχητ ϑουρναλ οφ Ιντερνατιοναλ ανδ Ευροπεαν Λαω 87, ∆ΟΙ: ηττπ://δξ.δοι.

οργ/10.5334/υϕιελ.χθ

Ιντροδυχτιον

Τηε Ευροπεαν Υνιον (ΕΥ)− Υνιτεδ Στατεσ (ΥΣ) Πασσενγερ Ναµε Ρεχορδ (ΠΝΡ) αγρεεµεντ ηασ βεεν αµονγ τηε

µοστ χοντροϖερσιαλ ινστρυµεντσ ιν τηε φιγητ αγαινστ τερρορισµ τηατ τηε ΕΥ νεγοτιατεδ ωιτη τηε ΥΣ αφτερ τηε 9/11

τερροριστ ατταχκσ. Τηε αγρεεµεντ ηασ βεεν ηεαϖιλψ χριτιχισεδ φορ ιτσ ιµπλιχατιονσ ρεγαρδινγ φυνδαµενταλ ριγητσ, ιν

παρτιχυλαρ τηε ριγητσ το πριϖαχψ ανδ δατα προτεχτιον. Μορε ρεχεντλψ, ρεϖελατιονσ τηατ τηε Υνιτεδ Στατεσ Νατιοναλ

Σεχυριτψ Αγενχψ (ΝΣΑ) ηασ βεεν οπερατινγ α σεχρετ µασσ ελεχτρονιχ συρϖειλλανχε προγραµµε  ινχλυδινγ

τηε χολλεχτιον οφ ϖαστ αµουντσ οφ δατα αβουτ τηε τιµε, δυρατιον ανδ λοχατιον οφ τελεχοµµυνιχατιονσ1 

σπαρκεδ α ηεατεδ δεβατε ιν Ευροπε αβουτ τηε τηρεατσ το πριϖαχψ ιν τηε διγιταλ ερα. Τηε Ευροπεαν Υνιον

ωασ εσπεχιαλλψ χριτιχαλ οφ τηε σεχρετ αχτιϖιτιεσ οφ τηε ΝΣΑ, ανδ τηε Ευροπεαν Παρλιαµεντ Χιϖιλ Λιβερτιεσ (ΛΙΒΕ)

Χοµµιττεε, ιν ιτσ ϑανυαρψ 2014 ρεπορτ ον τηε ΝΣΑ συρϖειλλανχε προγραµµε ανδ ιτσ ιµπαχτ ον ΕΥ χιτιζενσ

φυνδαµενταλ ριγητσ,2 χονδεµνεδ τηε ΝΣΑσ σψστεµατιχ, βλανκετ χολλεχτιον οφ περσοναλ δατα ανδ ϖοιχεδ ιτσ

χονχερνσ, αµονγ οτηερσ, ασ το τηε ηιγη ρισκ οφ ϖιολατιον οφ ΕΥ λεγαλ στανδαρδσ, φυνδαµενταλ ριγητσ ανδ δατα

προτεχτιον στανδαρδσ.3

Νεϖερτηελεσσ, τηε ΕΥ ηασ πυτ φορωαρδ ιτσ πλανσ το δεϖελοπ ιτσ οων ΠΝΡ προγραµµε τηατ ισ µαρκεδλψ σιµιλαρ

το τηε ΕΥ−ΥΣ ΠΝΡ αγρεεµεντ. Φυρτηερµορε, τηε ΕΥ Χοµµισσιονερ οφ ϑυστιχε, ςιϖιανε Ρεδινγ, ηασ ρεσπονδεδ

το τηε δισχλοσυρεσ αβουτ τηε ΝΣΑ συρϖειλλανχε βψ προποσινγ τηε αδοπτιον οφ αν αγρεεµεντ ον στρονγερ σεχρετ

1 Τηεψ αρε αλσο χολλεχτινγ Ιντερνετ δατα, συχη ασ εµαιλ, χηατ, ϖιδεοσ, πηοτοσ ανδ φιλε τρανσφερσ ηελδ βψ λεαδινγ Ιντερνετ χοµπανιεσ.

Σεε αρτιχλεσ ιν τηε Γλενν Γρεενωαλδ ανδ Εωεν ΜαχΑσκιλλ ΝΣΑ Πρισµ προγραµ ταπσ ιν το υσερ δατα οφ Αππλε, Γοοδλε ανδ οτηερσ Τηε

Γυαρδιαν (7 ϑυνε 2013), 13/ϕυν/06/υσ−τεχη−γιαντσ−νσα−δατα> ανδ τηε Βαρτον Γελλµαν ανδ Λαυρα

Ποιτρασ, Υ.Σ., Βριτιση ιντελλιγενχε µινινγ δατα φροµ νινε Υ.Σ. Ιντερνετ χοµπανιεσ ιν βροαδ σεχρετ προγραµ Ωασηινγτον Ποστ (7 ϑυνε

2013), .ωασηινγτονποστ.χοµ/ινϖεστιγατιονσ/υσ−ιντελλιγενχε−µινινγ−δατα−φροµ−νινε−υσ−ιντερνετ− χοµπανιεσ−ιν−βροαδ−σεχρετ−

προγραµ/2013/06/06/3α0χ0δα8−χεβφ−11ε2−8845−δ970χχβ04497_στορψ.ητµλ>.

2 Ευροπεαν Παρλιαµεντ, ΛΙΒΕ Χοµµιττεε ρεπορτ ον τηε ΥΣ ΝΣΑ συρϖειλλανχε προγραµµε, συρϖειλλανχε βοδιεσ ιν ϖαριουσ Μεµβερ Στατεσ

ανδ τηειρ ιµπαχτ ον ΕΥ χιτιζενσ φυνδαµενταλ ριγητσ ανδ ον τρανσατλαντιχ χοοπερατιον ιν ϑυστιχε ανδ Ηοµε Αφφαιρσ, 2013/2188 (ΙΝΙ),

8 ϑανυαρψ 2014.

3 Ιβιδ.

ΡΕΣΕΑΡΧΗ ΑΡΤΙΧΛΕ

Τηε Ωαρ Αγαινστ Τερρορ ανδ Τρανσατλαντιχ

Ινφορµατιον Σηαρινγ: Σπιλλοϖερσ οφ Πριϖαχψ

orSpillovers of Security?

Μαρια Τζανου1

1 Κεελε Υνιϖερσιτψ, Υνιτεδ Κινγδοµ

µ.τζανου≅κεελε.αχ.υκ

Τηε ΕΥ−ΥΣ Πασσενγερ Ναµε Ρεχορδ (ΠΝΡ) αγρεεµεντ ηασ βεεν αµονγ τηε µοστ χοντροϖερ−

sial instruments in the ght against terrorism that the EU negotiated with the US after the

9/11 terrorist attacks. The agreement has been heavily criticised for its implications regarding

fundamental rights, in particular the rights to privacy and data protection. Nevertheless, the EU

has put forward plans to develop its own PNR programme. The present article aims to examine

the new dynamics concerning privacy that arise from the transatlantic ght against terrorism.

It argues that, while attempts for the development of a transatlantic privacy protection frame−

work have been made, spillovers of security, taking the form of internalisation of external

counter-terrorism measures, are prevalent in the era of the war against terror.

UTRECHT JOURNAL OF

INTERNATIONAL AND EUROPEAN LAW

Κεψωορδσ: privacy; data protection; counter-terrorism; PNR

Τηε Ωαρ Αγαινστ Τερρορ ανδ Τρανσατλαντιχ Ινφορµατιον Σηαρινγ: Σπιλλοϖερσ οφ Πριϖαχψ ορ Σπιλλοϖερσ οφ Σεχυριτψ?88

σερϖιχε χοοπερατιον αµονγ τηε ΕΥ Μεµβερ Στατεσ τηατ ωουλδ υλτιµατελψ χυλµινατε ιν τηε χρεατιον οφ α

Ευροπεαν Ιντελλιγενχε Σερϖιχε το χουντεραχτ τηε ΝΣΑ.4

Τηε πρεσεντ αρτιχλε αιµσ το εξαµινε τηε νεω δψναµιχσ χονχερνινγ πριϖαχψ τηατ αρισε φροµ τηε τρανσατλαντιχ

φιγητ αγαινστ τερρορισµ. Ιτ αργυεσ τηατ, ωηιλε αττεµπτσ ηαϖε βεεν µαδε φορ τηε δεϖελοπµεντ οφ α τρανσατλαντιχ

πριϖαχψ προτεχτιον φραµεωορκ, σπιλλοϖερσ οφ σεχυριτψ τακινγ τηε φορµ οφ ιντερναλισατιον οφ εξτερναλ χουντερ−

τερρορισµ µεασυρεσ αρε πρεϖαλεντ ιν τηε ερα οφ τηε ωαρ αγαινστ τερρορ. Ιν τηισ ρεσπεχτ, υσινγ τηε ΠΝΡ χασε ασ

αν εξαµπλε, τηε αρτιχλε συβµιτσ τηατ α φυνδαµενταλ παραδοξ ιν τηε ΕΥσ φιγητ αγαινστ τερρορισµ ισ εµεργινγ:

εξτερναλ σεχυριτψ µεασυρεσ σεϖερελψ χριτιχισεδ βψ τηε ΕΥ ινστιτυτιονσ φορ ϖιολατινγ ΕΥ πριϖαχψ ανδ δατα προ−

τεχτιον στανδαρδσ αρε φολλοωεδ βψ προποσαλσ φορ τηε ιντερναλισατιον οφ τηε σαµε ορ σιµιλαρ ιντερναλ σεχυριτψ

µεασυρεσ ωηιχη χαλλ ιντο θυεστιον τηε χοµµον ϖισιον οφ τηε ΕΥ ασ τηε χραδλε οφ πριϖαχψ προτεχτιονσ.

Τηισ αρτιχλε ισ στρυχτυρεδ ασ φολλοωσ. Φιρστ, ιτ πρεσεντσ α βριεφ οϖερϖιεω οφ τηε ΕΥ−ΥΣ ΠΝΡ σαγα. Ιτ τηεν

αδδρεσσεσ τηε χοντεντιον αρτιχυλατεδ βψ ϑαµεσ Ωηιτµαν τηατ Ευροπε ανδ τηε ΥΣ αρε τωο ωεστερν χυλτυρεσ

οφ πριϖαχψ βψ τακινγ α λοοκ ατ τηε ΕΥ ανδ τηε ΥΣ πριϖαχψ ρεγιµεσ. Συβσεθυεντλψ, ιτ δισχυσσεσ τηε νεεδ φορ τηε

δεϖελοπµεντ οφ α τρανσατλαντιχ πριϖαχψ ανδ δατα προτεχτιον φραµεωορκ ανδ χριτιχαλλψ εξαµινεσ τηε ρελεϖαντ

εξιστινγ προποσαλσ. Φιναλλψ, ιτ ινϖεστιγατεσ τηε ΕΥσ οων ΠΝΡ προποσαλ ανδ αργυεσ τηατ σπιλλοϖερσ οφ σεχυριτψ

αρε τακινγ τηε φροντ σεατ το ποτεντιαλ σπιλλοϖερσ οφ πριϖαχψ ιν τηε τρανσατλαντιχ φιγητ αγαινστ τερρορισµ.

1. Αν οϖερϖιεω οφ τηε ΕΥ−ΥΣ ΠΝΡ προγραµµε

Τηε ΕΥ−ΥΣ ΠΝΡ σαγα ισ α στορψ φραυγητ ωιτη α πλετηορα οφ χονφλιχτσ: σεχυριτψ ϖερσυσ πριϖαχψ;5 ΥΣ ϖερσυσ ΕΥ αντι−

τερροριστ λεγισλατιον; ΕΥ ϖερσυσ ΥΣ λεγαλ πριϖαχψ ρεγιµε; Ευροπεαν Παρλιαµεντ ϖερσυσ Χουνχιλ ανδ Χοµµισσιον;

χοµµερχιαλ προχεσσινγ οφ δατα ϖερσυσ λαω ενφορχεµεντ προχεσσινγ; ανδ δατα προτεχτιον ϖερσυσ δατα µινινγ.

Ιν τηε αφτερµατη οφ τηε 11 Σεπτεµβερ 2001, τερροριστ ατταχκσ, τηε ΥΣ γοϖερνµεντ αδοπτεδ λεγισλατιον

ρεθυιρινγ αιρλινεσ φλψινγ ιντο ΥΣ τερριτορψ το τρανσφερ το δεσιγνατεδ ΥΣ αυτηοριτιεσ δατα ρελατινγ το πασσενγερσ

ανδ χαβιν χρεω ανδ χονταινεδ ιν τηε σο−χαλλεδ Πασσενγερ Ναµε Ρεχορδ.

Τηε Πασσενγερ Ναµε Ρεχορδ ισ α χοµπυτερισεδ ρεχορδ οφ εαχη πασσενγερσ τραϖελ ρεθυιρεµεντσ ωηιχη χον−

ταιν αλλ ινφορµατιον νεχεσσαρψ το εναβλε ρεσερϖατιονσ το βε προχεσσεδ ανδ χοντρολλεδ βψ τηε αιρλινεσ. ΠΝΡ

δατασετσ µαψ βε χοµποσεδ οφ ασ µανψ ασ 60 δατα φιελδσ6 ανδ χαν αλσο χονταιν ινφορµατιον ον ινδιϖιδυαλσ

ωηο αρε νοτ τραϖελλινγ βψ αιρ, συχη ασ, τηε δεταιλσ (ε−µαιλ αδδρεσσ, τελεπηονε νυµβερ) φορ χονταχτινγ α περσον

(ε.γ. α φριενδ ορ α φαµιλψ µεµβερ). ΠΝΡ δατα µαψ ρεϖεαλ ρελιγιουσ ορ ετηνιχ ινφορµατιον (φορ εξαµπλε, φροµ

τηε µεαλ πρεφερενχεσ οφ τηε πασσενγερ), αφφιλιατιον το α παρτιχυλαρ γρουπ, ασ ωελλ ασ µεδιχαλ δατα (φορ εξαµπλε

µεδιχαλ ασσιστανχε ρεθυιρεδ βψ τηε πασσενγερ, ορ ανψ δισαβιλιτιεσ ορ ηεαλτη προβλεµσ τηατ αρε µαδε κνοων το

τηε αιρλινε). Τηε πυρποσε φορ χολλεχτινγ τηε ΠΝΡ δατα ισ το ιδεντιφψ ινδιϖιδυαλσ ωηο µαψ ποσε α τηρεατ το τηε

ΥΣ αϖιατιον σαφετψ ορ νατιοναλ σεχυριτψ.

Αιρ χαρριερσ φαιλυρε το φορωαρδ τηε ρεθυιρεδ ΠΝΡ δατα ωασ πυνισηαβλε ωιτη λοσσ οφ λανδινγ ριγητσ ιν τηε ΥΣ

ανδ τηε παψµεντ οφ φινεσ. Ευροπεαν αιρλινε χοµπανιεσ, τηερεφορε, φουνδ τηεµσελϖεσ βετωεεν α ροχκ ανδ α

ηαρδ πλαχε βεχαυσε ιφ τηεψ γαϖε ιν το τηε ΥΣ αυτηοριτιεσ δεµανδσ, τηεψ ωουλδ ϖιολατε ΕΥ δατα προτεχτιον λαω7

ανδ ιφ τηεψ φολλοωεδ ΕΥ λαω τηεψ ωερε λιαβλε το ΥΣ σανχτιονσ.

Τηε φιρστ ΠΝΡ αγρεεµεντ νεγοτιατεδ βετωεεν τηε ΕΥ ανδ τηε ΥΣ αδµινιστρατιον ωασ χονχλυδεδ ον 28

Μαψ 2004.8 Τηε αγρεεµεντ ωασ χηαλλενγεδ βψ τηε Ευροπεαν Παρλιαµεντ (ΕΠ), ωηιχη αργυεδ τηατ ιτ ϖιολατεδ

φυνδαµενταλ ηυµαν ριγητσ ασ προτεχτεδ ιν τηε ΕΥ, ανδ ωασ αννυλλεδ ιν 2006 βψ τηε Ευροπεαν Χουρτ οφ

4 Ανδρεω Ρεττµαν, ΕΥ Σηουλδ Χρεατε Οων Σπψ Αγενχψ, Ρεδινγ Σαψσ ευοβσερϖερ (4 Νοϖεµβερ 2013),

ϕυστιχε/121979> αχχεσσεδ 3 Νοϖεµβερ 2014.

5 Μεγαν Ροοσ, ∆εφινιτιον οφ τηε Προβλεµ: Τηε Ιµποσσιβιλιτψ οφ Χοµπλιανχε ωιτη Βοτη Ευροπεαν Υνιον ανδ Υνιτεδ Στατεσ Λαω (2005)

14 Τρανσνατλ Λ. & Χοντεµπ. Προβσ. 1137, 1138.

6 Τηεσε δατα φιελδσ ινχλυδε: ναµε, αδδρεσσ, ε−µαιλ, χονταχτ τελεπηονε νυµβερσ, πασσπορτ ινφορµατιον, δατε οφ ρεσερϖατιον, δατε οφ

τραϖελ, τραϖελ ιτινεραρψ, αλλ φορµσ οφ παψµεντ ινφορµατιον, βιλλινγ αδδρεσσ, φρεθυεντ φλψερ ινφορµατιον, τραϖελ αγενχψ ανδ τραϖελ αγεντ,

τραϖελ στατυσ οφ πασσενγερ (συχη ασ χονφιρµατιονσ ανδ χηεχκ−ιν στατυσ), τιχκετινγ φιελδ ινφορµατιον (ινχλυδινγ τιχκετ νυµβερ, ονε−

ωαψ τιχκετσ ανδ Αυτοµατεδ Τιχκετ Φαρε Θυοτε), δατε οφ ισσυανχε, σεατ νυµβερ, σεατ ινφορµατιον, γενεραλ ρεµαρκσ, νο σηοω ηιστορψ,

βαγγαγε ινφορµατιον, γο σηοω ινφορµατιον, ΟΣΙ (Οτηερ Σερϖιχε−ρελατεδ Ινφορµατιον) ανδ ΣΣΙ/ΣΣΡ (Σπεχιαλ Σερϖιχε Ινφορµατιον/

Σπεχιαλ Σερϖιχε Ρεθυεστσ).

7 Αρτιχλε 25 (1) οφ τηε ∆ατα Προτεχτιον ∆ιρεχτιϖε προηιβιτσ τηε τρανσφερ οφ περσοναλ δατα το τηιρδ χουντριεσ τηατ δο νοτ ενσυρε αν

αδεθυατε λεϖελ οφ προτεχτιον.

8 Χουνχιλ ∆εχισιον 2004/496/ΕΧ οφ 17 Μαψ 2004 ον τηε χονχλυσιον οφ αν Αγρεεµεντ βετωεεν τηε Ευροπεαν Χοµµυνιτψ ανδ τηε

Υνιτεδ Στατεσ οφ Αµεριχα ον τηε προχεσσινγ ανδ τρανσφερ οφ ΠΝΡ δατα βψ Αιρ Χαρριερσ το τηε Υνιτεδ Στατεσ ∆επαρτµεντ οφ Ηοµελανδ

Σεχυριτψ, Βυρεαυ οφ Χυστοµσ ανδ Βορδερ Προτεχτιον, Οϑ 2004 Λ 183/ 83 ανδ χορριγενδυµ ατ Οϑ 2005 Λ 255/168. Τηε Χουνχιλσ δεχι−

σιον ωασ βασεδ ον τηε Χοµµισσιονσ αδεθυαχψ φινδινγ. Σεε Χοµµισσιον ∆εχισιον 2004/535/ΕΧ οφ 14 Μαψ 2004 ον τηε αδεθυατε

προτεχτιον οφ περσοναλ δατα χονταινεδ ιν τηε Πασσενγερ Ναµε Ρεχορδ οφ αιρ πασσενγερσ τρανσφερρεδ το τηε Υνιτεδ Στατεσ Βυρεαυ οφ

Χυστοµσ ανδ Βορδερ Προτεχτιον, Οϑ 2004 Λ 235/11.